Rusza konkurs o Nagrodę im. Macieja Kuczyńskiego za najlepszy podróżniczy debiut książkowy 2025 roku

Ilość wyświetleń: 631 - Dodano: sobota, 06 grudnia 2025 23:31

W 2020 roku w Gdyni po raz pierwszy przyznano nową nagrodę dla autora najciekawszego debiutu książkowego o tematyce podróżniczej. Jej patronem jest Maciej Kuczyński – wybitny speleolog, podróżnik i pisarz, wieloletni członek Kapituły Kolosów, który zmarł w 2019 r. Jego książki inspirowały kolejne pokolenia czytelników

Kolosy od lat łączą świat podróży i literatury. Na festiwalu regularnie odbywają się premiery książek, a wystawcami są liczni wydawcy. Z czasem uznaliśmy jednak, że książkom podróżniczym należy się silniejsze wsparcie – stąd pomysł powołania nagrody korzystającej z prestiżu i doświadczenia Kolosów. Towarzyszy jej nagroda finansowa w wysokości 5000 zł, ufundowana przez członka Kapituły Kolosów, Andrzeja Ciszewskiego.

Dlaczego nagradzamy debiuty?

Od początku Kolosy szukały nowych nazwisk i oryginalnych głosów. Podobną ideę kierujemy się w przypadku tej nagrody. W przyszłości możliwe będzie wyróżnianie także najlepszej książki roku, ale na początku skupiamy się na autorach i autorkach debiutujących.

Zakres oceny

Nasza nagroda wciąż ewoluuje — to projekt stosunkowo młody, którego formuła rozwija się wraz z kolejnymi edycjami. Podstawowym kryterium oceny pozostaje tematyka podróżnicza, rozumiana w sposób spójny z istotą literatury podróżniczej. Zależy nam na nagradzaniu autorów, którzy poprzez swoje teksty wnoszą istotny wkład w opisywanie i interpretowanie doświadczeń podróży.

Preferowana przez nas literatura podróżnicza obejmuje przede wszystkim utwory oparte na autentycznej, rzeczywiście odbytej wyprawie. Kluczowe jest, aby relacja była przedstawiona przez bezpośredniego uczestnika podróży i odnosiła się do realnej przestrzeni geograficznej oraz rzeczywistych zdarzeń. Oczekujemy, że teksty te będą nie tylko dokumentować przebieg wyprawy, lecz także oferować refleksję, interpretację i autorską perspektywę.

Gatunek ten łączy elementy dokumentarne — wiarygodny opis trasy, miejsc, okoliczności, napotkanych ludzi i sytuacji — z walorami literackimi, takimi jak styl, narracja, język, emocjonalne zaangażowanie i szersze spojrzenie na sens podróży. Cenimy teksty, które mają wymiar ponadczasowy, służą budowaniu wiedzy, inspiracji oraz zrozumienia świata w jego różnorodności.

Jednocześnie do konkursu nie kwalifikują się publikacje, które nie spełniają kryteriów literatury podróżniczej w powyższym znaczeniu, w szczególności:

• albumy fotograficzne pozbawione osobistej, autorskiej narracji,
• przewodniki turystyczne,
• publikacje informacyjne lub popularyzatorskie dotyczące destynacji, regionów i miejsc,
• kompilacje i opracowania zbiorcze niewynikające z indywidualnego doświadczenia podróży autora.

Zgłoszenia

Do udziału zapraszamy twórców i wydawców książek podróżniczych, które ukazały się w 2025 roku i były debiutami. Zgłoszenia przyjmujemy do 31 stycznia 2026 r. pod adresem: ksiazka(at)kolosy.org

Regulamin konkursu >>>
Formularz zgłoszeniowy do Nagrody im. Macieja Kuczyńskiego >>>

Dotychczasowi laureaci

2019 – Cezary Borowy, Spowiedź Hana Solo
2020 – Rafał Wierzbicki, Subarctica
2021 – Dorota Filipiak, Rumunia. Pęknięte lustro Europy
2022 – Ewa Chwałko, Łuk Karpat
2023 – Tomasz Ulanowski, Ostatnia minuta. Pieszo przez antropocen
2024 – Agnieszka Burton, Ozland. Przestrzeń jest wszystkim

O patronie nagrody – Maciej Kuczyński (1929–2019)

Maciej Kuczyński był jednym z najwybitniejszych polskich podróżników i pionierów speleologii. Architekt z wykształcenia, uczestnik powstania warszawskiego, członek Kapituły Kolosów. Brał udział w najważniejszych powojennych wyprawach – od Spitsbergenu, przez Tatry, po jaskinie Ameryk i płaskowyż Sarisariñama w Amazonii, gdzie odkrył najstarsze znane jaskinie na świecie.

Był autorem licznych książek – reportaży, powieści i publikacji popularnonaukowych – oraz filmów dokumentalnych. Jego teksty inspirowały wielu czytelników do zajęcia się nauką i eksploracją. Znany z ogromnej życzliwości i skromności, był przez lata ważną postacią polskiego środowiska eksploracyjnego.

Kapituła Kolosów z wdzięcznością przyjęła zgodę jego syna, Bartłomieja Kuczyńskiego, by uczynić Macieja Kuczyńskiego patronem nagrody za książkowy debiut roku.