Dorota Filipiak z nagrodą za najlepszy książkowy debiut podróżniczy

Ilość wyświetleń: 1177 - Dodano: niedziela, 01 maja 2022 17:06

Autorka książki Rumunia. Pęknięte lustro Europy, została trzecią – po Cezarym Borowym i Rafale Wierzbickim – laureatką Nagrody im. Macieja Kuczyńskiego. Wyróżnienie, którego patronem jest wieloletni członek Kapituły Kolosów, wybitny speleolog i znakomity pisarz, przyznawane jest na Kolosach od 2020 roku.

Oprócz książki autorstwa Doroty Filipiak w finale konkursu na najciekawszą wydaną w 2021 roku debiutancką książkę o tematyce podróżniczej znalazły się również W labiryncie południowych Włoch Agnieszki Kwiatek oraz Stąd. 150 drzwi pod jednym adresem Krzysztofa Storego. Z całą trójką finalistów można było porozmawiać podczas sobotnich spotkań z autorami książek, które podczas 24.OSPŻiA – Kolosów (za rok) 2021 odbywały się w sali seminaryjnej hali Gdynia Arena.

Laureatka Nagrody im. Macieja Kuczyńskiego otrzymała honorową statuetkę oraz czek na kwotę 5000 zł ufundowany przez Andrzeja Ciszewskiego, jednego z najwybitniejszych światowych speleologów, członka Kapituły Kolosów.

Pęknięte lustro

Nagrodzona książka to rezultat kilkunastu lat dłuższych i krótszych podróży autorki do Rumunii. Zawiera elementy dziennika, pamiętnika, zapisy spotkań, rozmów, emocji. Jest wyrazem nie tylko fascynacji krajem i jego kulturą, ale także żywionej na przekór czasom i światu potrzeby zanurzania się w równoległej rzeczywistości, którego najpełniej można doświadczać właśnie podczas podróży bez ściśle określonego celu. I wiary, że ten stan wciąż jest to do osiągnięcia również w Europie.

Dorota Filipiak – warszawianka z urodzenia, studiowała historię na Uniwersytecie Warszawskim. Od ponad dekady zawodowo związana z Wydawnictwem Czarne, w którym zajmuje się promocją. Interesuje się historią Europy Środkowej. Najchętniej podróżuje na Słowację, Węgry, do Rumunii i na Bałkany. Współpracuje z internetowym magazynem „Magyazyn”, gdzie publikuje artykuły o węgierskiej kulturze, historii i literaturze. Mieszka w Warszawie i we wsi nad Bugiem.

Książkę opublikowało wydawnictwo Paśny Buriat. Wyboru dokonało jury w składzie: Tomasz Grzywaczewski, Piotr Strzeżysz, Piotr Tomza.

Dotychczasowi laureaci Nagrody im. Macieja Kuczyńskiego:

(za rok) 2019: Cezary Borowy, Spowiedź Hana Solo. Byłem przemytnikiem w Indiach (Warszawa 2019, Wydawnictwo TBR)

(za rok) 2020: Rafał Wierzbicki, Subarctica (Warszawa 2020, wydawnictwo Stary Wspaniały Świat)

(za rok) 2021: Dorota Filipiak, Rumunia. Pęknięte lustro Europy (Kielce 2021, wydawnictwo Paśny Buriat) 

O patronie nagrody

Maciej Kuczyński (1929-2019)

Współtwórca polskiej speleologii, jeden z najwybitniejszych polskich podróżników, badaczy i odkrywców XX wieku, pisarz, publicysta, uczestnik powstania warszawskiego, z wykształcenia architekt, wieloletni członek Kapituły Kolosów.

Bez jego nazwiska nie da się napisać ani opowiedzieć historii polskiej eksploracji.

Maciej Kuczyński był jednym ze współzałożycieli krakowskiego Klubu Grotołazów, pierwszej specjalistycznej organizacji jaskiniowej w Polsce (powstała w lutym 1950 roku w Krakowie), brał udział w kierowanej przez Stanisława Siedleckiego pierwszej powojennej polskiej ekspedycji na Spitsbergen w roku 1956, podczas której dokonano wyboru miejsca pod budowę Polskiej Stacji Naukowej w Zatoce Białego Niedźwiedzia, uczestniczył w najważniejszych odkryciach największych jaskiń w Tatrach, kierował też polską wyprawą, która w 1966 roku zeszła na dno najgłębszej znanej wówczas jaskini świata, Gouffre Berger we Francji.

Pełna lista jego dokonań zajęłaby kilka stron, podobnie jak wykaz publikacji i książek – reportaży, powieści (m.in. Atlantyda, wyspa ognia czy Zwycięzca) oraz opracowań popularnonaukowych.

W trakcie swojego długiego i intensywnego życia kierował kilkunastoma wyprawami do jaskiń Europy i obu Ameryk. Prowadził działalność speleologiczną na Kubie, w Andach dokonał pierwszego wejścia na szczyt Cerro Solo (6120 m), a w Meksyku eksplorował najgłębszą wtedy jaskinię półkuli zachodniej, San Agustin. Jako szef polsko-wenezuelskiej ekspedycji na dziewiczy płaskowyż Sarisariñama w Amazonii odkrył najstarsze, liczące ponad miliard lat, jaskinie świata, będące zarazem pierwszymi znanymi systemami w skałach kwarcytowych. Był kierownikiem trzech wypraw geofizycznych i paleontologicznych Polskiej Akademii Nauk na Spitsbergen oraz sześciu na pustynię Gobi. Ponadto uczestniczył w polsko-amerykańskich wyprawach naukowych na lodowce Himalajów, gór Ruwenzori, masywu McKinleya i Spitsbergenu.

O lodowcach potrafił pisać tak, że niektórzy po lekturze jego książek zmieniali swoje życiowe plany, by poświęcić się glacjologii. Niemniej zajmująco opowiadał o starożytnych piktogramach i rozpalał wyobraźnię, pokazując zaskakujące związki między zagadkami pozostawionymi przez Majów i Minojczyków. Tym, co łączyło wszystkie jego aktywności, była pasja, której nie wyzbył się mimo upływu lat. Jego ostatnia książka, Rok 838, w którym Mistekowie odkryli kod genetyczny, ukazała się zaledwie trzy lata przed jego śmiercią.

Maciej Kuczyński był również autorem wielu filmów dokumentalnych i programów telewizyjnych oraz niestrudzonym popularyzatorem nauki i osobą bardzo zaangażowaną na rzecz polskiego środowiska eksploracyjnego. Począwszy od pierwszej edycji Kolosów zasiadał w Kapitule nagrody, a od 2017 roku był jej członkiem honorowym.

Był przy tym człowiekiem o ego odwrotnie proporcjonalnym do swojego dorobku. Bezpośrednim, życzliwym, ujmującym i skromnym, momentami aż za bardzo.

Jesteśmy bardzo wdzięczni panu Bartłomiejowi Kuczyńskiemu, że wyraził zgodę, by symbolicznie uhonorować jego ojca, czyniąc go patronem nagrody Kolosów za książkowy debiut roku.